4 دقیقه
۲-ارکان نرم افزاری مسجد
نرم افزار مسجد به موضوع کارکردهای مسجد می‌پردازد. کارکردها شامل فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده‌ای است که باید در مسجد صورت پذیرد. مساجد باید مَدرَسِ تفسیر و حدیث و منبرِ معارف اجتماعی و سیاسی و کانون موعظه و پرورش اخلاق باشد.
زمزمه‌ی محبت متولیان و مدیران و امنای مساجد، باید دلهای پاک جوانان را مجذوب و مشتاق کند. حضور جوانان و روحیه‌های بسیجی باید محیط مسجد را زنده و پرنشاط و آینده‌پو و لبریز از امید سازد. میان مسجد و مراکز آموزشی در هر محل، همکاری و پیوند تعریف شده و شایسته‌‌ای برقرار گردد. چه نیکوست که دانش آموزان برجسته و ممتاز در هر محل، در مسجد و در برابر چشم مردم و از سوی امام جماعت، تشویق شوند. مسجد باید رابطه‌ی خود را با جوانانی که ازدواج میکنند، با کسانی که به موفقیتهای علمی و اجتماعی و هنری و ورزشی دست می‌یابند، با صاحب همّتانی که کمک به دیگران را وجهه‌ی همت میسازند، با غمدیدگانی که غمگساری می‌جویند، و حتی با نوزادانی که متولد میشوند، برقرار و مستحکم کند.
مسجد باید در هر منطقه و محل؛ مأمن و مایه‌ی خیر و برکت باشد و به طریق اولی، وسیله‌ی زحمت و آزار مجاوران نگردد. (۲۰/۷/۸۹) برنامه‌هایی که باید در مسجد پیگیری شود عبارتند از:
کارکرد اصلی:
ذکر – اقامه نمازجماعت – برپایی جلسات قرآن و تفسیر – برپایی جلسات دعا و نیایش و تذکر کارکرد اصلی مسجد اقامه نمازجماعت پرشور و منسجم در سه نوبت صبح،ظهر و مغرب
کارکردهای فرعی کارکردهای فرعی شامل کارهایی است که حول نماز تعریف می‌شود. در اصل بدون آنها نماز شاید نماز مطلوبی نباشد. شاید نمازی نباشد که منجر به اتصال به ذات باریتعالی گردد. نمی‌شود نمازجماعت را اقامه کرد و در آن شرکت نمود، اما از حال برادر دینی نیازمند و محروم خود در کنار مسجد بی خبر بود. نمی‌شود تنها نمازجماعت خواند اما نسبت به حکومت اسلامی بی تفاوت بود. نسب به ظلم‌هایی که در کنار ما در حق برادران دینی ما اتفاق می‌افتد توجهی نداشت. نمازجماعت خواند اما کسی را نهی از منکر نکرد. و … . اصلاً نماز بدون توجه به مسئولیت‌ها و تکالیف اجتماعی و دینی، نماز موعد دینی نیست.
کارکردهایی فرعی مسجد را می‌توان در قالب دسته‌بندی زیر ارائه نمود:
کارکرد فرهنگی هنری
– برپایی مراسم مذهبی ( عزاداری‌ها، جشن‌ها)
– اجرای برنامه‌های مناسبتی انقلابی ( هفته دفاع مقدس، دهه فجر، درختکاری و …)
– اجرای برنامه‌های هنری ( تشکیل گروه تئاتر و سرود، نویسندگی، داستان نویسی، عکاسی)
– اجرای برنامه‌های ورزشی( ورزشهای رزمی، آمادگی جسمانی و …)
– اجرای برنامه‌های فراغتی تفریحی (کوهپیمایی، مسابقات کتابخوانی و …)
کارکردهای تربیتی
– برنامه‌های جذب نوجوان و جوانان
– ارتباط گیری با مدارس
– برپایی حلقه‌های تربیتی متناسب با سنین مختلف
کارکردهای اجتماعی
– تشکیل شورای اجتماعی محلات در مسجد با محوریت امام جماعت (مسجد مرکزی محلات)
– تسهیل ازدواج جوانان محله
– تلاش برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
– تلاش برای درمان آسیب‌های اجتماعی موجود در محله (اعتیاد، بزهکاری، فرار از خانه، طلاق و …)
– ارتباط گیری با گروه‌های اجتماعی محله گروه‌ها، تشکل‌ها و موسسات خیریه مردمی کم و بیش در محلات در حال فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانه هستند. نیاز است تا مسجد با این مجموعه‌ها ارتباط تنگاتنگی داشته باشد تا علاوه بر تقویت ایشان چه از لحاظ فکری و فرهنگی، ایجاد شبکه ارتباطی بین مجموعه‌ها، جلوی اسیب‌های احتمالی ایشان را بگیرد.
– تامین امنیت اخلاقی و اجتماعی
– همدردی با مصیبت زدگان
– تقدیر و تشویق برگزیدگان علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی و …
– پیگیری مشکلات عمرانی و زیباسازی محله
کارکردهای اقتصادی – معیشتی
– ایجاد بانک اطلاعات محرومین و نیازمندان محله
– ایجاد خیریه، شناسایی خیرین و کمک به محرومین و نیازمندان محله
– ایجاد صندوق قرض الحسنه
– پیگیری توانمندی جوانان بیکار محله
– انتقال مهارت‌های کارآفرینی
– پیگیری مشکلات اقتصادی مردم محله از مسئولین
– پیگیری اشتغالزایی جوانان محله همچون مراکز کاریابی
– پیگیری ایجاد اشتغال خانگی برای زنان بی‌سرپرست
– نظارت بر گرانفروشی و نظارت بر بازار مسلمین
– استفاده از متخصصان محل برای ارائه خدمات رایگان یا کم هزینه به مردم کم بضاعت محله
کارکردهای سیاسی
– ارتقاء بصیرت و بینش سیاسی
– شرکت در تجمعات انقلابی
– واکنش مناسب نسبت به تحولات و مسائل روز داخلی، خارجی و جهان اسلام
کارکرد آموزشی- علمی
– ایجاد حوزه علمیه و ارائه آموزشهای حوزوی برای طلاب و عموم مردم
– ایجاد مهدکودک
– آموزش تفسیر و معارف اهل بیت (علیهم السلام)
– ارائه آموزشهای درسی به منظور ارتقاء تحصیلی دانش‌آموزان
– آموزش مهارتهایی به منظور آشنایی با سبک زندگی دینی( سبک خرید، معامله، کسب رزق حلال، غذا خوردن، خوابیدن، هدیه دادن، صله رحم، همسایه داری، تقویت اراده، کاهش اضطراب، تربیت فرزندان، همسرداری، عقد، ازدواج، برگزاری مراسم عروسی، مطالعه، تغذیه سالم، گذاران اوقات فراغت، نظافت فردی، سبک دوری از دروغ و …) این آموزشها می‌تواند در سه عرصه زندگی فردی، زندگی خانوادگی و زندگی شهری یا اجتماعی طراحی و اجرا شود. نمونه‌ای از مدلهای تجربه شده در ارائه سبک زندگی دینی در مساجد به مردم محله، در مشهد با پشتبانی شهرداری مشهد با عنوان طرح «دوباره زندگی» در حال انجام است. در این طرح زنان خانه‌دار در مساجد سرفصل‌های سبک زندگی دینی را در قالب کلاس‌های آموزشی و کارگاهی در قالب چند ساعت آموزشی می‌گذرانند. برای هر سرفصل آموزشی یک کتاب جذاب که به صورتی مهارتی و قابل فهم عموم مردم نوشته شده در اختیار فراگیران قرار می‌گیرد. میزانی از سرفصل-ها همانی است که در بالا بدان اشاره شد. ( WWW.SHAHREBEHESHT.IR)
کارکرد حوزه سلامت
– ایجاد مرکز بهداشت – پیگیری سلامت و بهداشت محله
– پیگیری فضای سبز و درختکاری در محله
کارکرد حوزه حقوقی و قضاوت
– ایجاد شورای حل اختلاف
– ارائه مشاوره‌های حقوقی و قانونی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.