- ورود جهانگردان غیر مسلمان به مکانهای مقدس – ۲در تاریخ از گروههای مختلف یاد می شود که به انگیزه های گوناگون به صورت فردی و گروهی ، به مسجد پیامبر ( صلی الله علیه وآله ) وارد می شدند و از خلیفه وقت پرسشهایی می کردند که به گواهی تاریخ ، در بیش تر این موارد ، خلیفه از علی ( علیه السلام ) می خواست که به پرسشها پاسخ دهد و حضرت با پاسخهای استوار و دقیق خود ، شبهه ها را می زدود و دلها را نرم می کرد و گاه زمینه گرایش آگاهانه آنان را به اسلام ، فراهم می آورده است .
- واکاوی و فهم اصول اسلامی خطمشیگذاری فرهنگی مبتنی بر سیره حکومتی پیامبر اکرم(ص)هدایتگری، جامعیت فرهنگی، تدریج، تقویت وحدت و انسجام اجتماعی، مسجدمحوری، تقویت جایگاه خانواده و زنان، و رشد دانش و آگاهی. این هفت مضمون، اصول هفتگانه خطمشیگذاری فرهنگی بر اساس سیره پیامبر مکرم اسلام(ص) را تشکیل میدهد.
- واکاوی نوع نگاه به نهاد مسجد در سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران8,000 توماناین مقاله در پی آن است تا با رویکردی توصیفی تحلیلی و با بهر ه گیری از روش مطالعات اسنادی و روش تحلیل سند، به واکاوی نوع نگاه به نهاد مسجد در چارچوب سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بپردازد. ابتدا به مداقه در مفهوم سیاست فرهنگی و بررسی پیوستار چهار مرحله ای آن پرداخته شده و سپس به تبیین دو مرحله آغازین پیوستار چهار مرحله ای سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی در حیطه مسجد (نظریه فرهنگی و سیاس تگذاری فرهنگی) مبتنی بر اسناد؛ قانون اساسی، اصول سیاست فرهنگی و سند چشم انداز بیست ساله ، و برنامه های « نظریه فرهنگی » اندیشه های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری به مثابه می پردازد تا از این طریق، « سیاست گذاری فرهنگی » پنج ساله اول تا پنجم توسعه به منزله بعد نوع نگاه، اهمیت و جایگاه مسجد در چارچوب سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف تبیین گردد.
- واکاوی عوامل جذب دانش آموزان به نماز جماعتی مدارسهدف این پژوهش، بررسی عوامل جذب دانش آموزان به نماز جماعت مدارس می باشد. روش تحقیق، توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری، دانش آموزان مدارس راهنمایی ناحیه دو آموزش و پرورش قم می باشند که 360 نفر از آنها به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
- واکاوی سیر سیاست گذاری فرهنگی مسجد در دهه دوم انقلاب اسلامی (۱۳۷۸ – ۱۳۶۸): تحلیل اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران8,000 توماندر این مقاله با توجه به رویکرد سیاست گذاری فرهنگی ، اهم مسائل سیاستی مرتبط با مسجد که در ماهنامه مسجد انعکاس یافتـه ، بـا روش تحلیـل محتـوای کیفـی اسـتخراج شـده و سـپس سیاست های اعلامی ـ اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران مرتبط با حوزه مسجد با توجه بـه مسائل سیاستی مستخرج ، مورد بررسی قرار می دهد. نتایج نشـان مـی دهـد: عمـران مسـجد در مقایسه با سایر مسائل مساجد در بازه زمانی مذکور از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بیشتر اسناد مورد بررسی در این دهه ناظر به این مسئله است . همچنین ناظر به سایر مسـائل سیاسـتی مسجد می توان گفت : مسائلی مانند مساجد چندمنظوره یا چنـدکارکردی ، امـام جماعـت مسـجد، جایگاه مسجد و مسجد و مردم نیز پس از عمران مسجد بیشترین و بالاترین بندهای سیاستی را دارا هستند. نتایج تحلیل سیاست های مرتبط با حوزه مسجد در این دهه نشان می دهد: در مـورد برخی مسائل مورد بررسی مانند مسجد و وقف ، تعطیلی مسجد و اختلاف درونی مسجد سیاسـت بارز و مهمی تدوین و تصویب نشده و سیاست بارزی و مشهودی در کشور اتخاذ نشده است .
- هماهنگی رنگ و نقش در تزیینات مسجد جامع یزد، زیلو و سفال میبد
- نگرشی بر مفاهیم مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه تجلی زیبای مدیریت شهری در شهر اسلامیحضرت رسول اکرم (ص) به عنوان اسوه حسنه و الگوی جاودانی جوامع انسانی به طور اعم و جوامع اسلامی به طور اخص معرفی گشته است. مفاهیم مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه می تواند از لحاظ برنامه ریزی و طراحی شهری در شهرهای اسلامی معاصر نیز مورد استفاده قرار گیرد. بهره گیری از متون و منابع اسلامی و درک صحیح مفاهیم کاربردی مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه می تواند راه گشای درک و فهم و رسیدن به الگوها و مفاهیم مدیریت شهری در جوامع امروزی ما باشد. تلاش ما در این نوشتار بررسی مهمترین آموزه ها و مفاهیم مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه می باشد که می تواند به عنوان یک الگو و تجلی زیبای مدیریت شهری در شهر اسلامی مورد استفاده و استناد قرار گیرد.
- نقش ﻣﺴﺠﺪ در ﻣﻘﺎومﺳﺎزی و ﺑﻬﺒﻮد اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دوران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻌﺪ از ﻫﺠﺮت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼم و دوران ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ص( ﺑﻌﺪ از ﻫﺠﺮت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اوﺿﺎع ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن، ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ )ص( اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ را ﭘﺎﯾﻪرﯾﺰی ﮐﺮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ روﻧـﺪ رو ﺑـﻪ رﺷـﺪ اوﺿـﺎع اﻗﺘﺼـﺎدی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺮدﯾﺪ. ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﯾﺠﺎد، ﺗﺜﺒﯿﺖ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪی ﺑﯿﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺠﯽ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺮدﯾﺪ. ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺎﻟﻢ و اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی اﻗﺘﺼـﺎد راﯾـﺞ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد، ﺑﺎ آﻣﻮزش و ﮐﺎرﺑﺮدی ﮐـﺮدن ﻣﺴـﺎﺋﻠﯽ در ﻣﺴـﺠﺪ از ﻗﺒﯿﻞ: اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻼت اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺪون رﺑﺎ و رﺷﻮه و ﺣﺮام ﺧﻮری؛ اوﻟﻮﯾﺖ ﻗﺮار دادن رﻓﻊ ﻣﺸﮑﻼت ﻃﺒﻘـﺎت ﻓﻘﯿﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻤﮏﻫﺎی ﻣﺮدﻣﯽ در ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻤﺲ و زﮐﺎت و اﻧﻔﺎق و ﺻﺪﻗﻪ و ﻣﻮاردی از اﯾﻦ ﻗﺒﯿـﻞ، رواج ﺳﺎده زﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﻦ ﻫﻤﻪ اﻗﺸﺎر ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺰرﮔﺎن ﻗﺒﺎﯾﻞ ﺑﺎ اﻟﮕﻮی ﻋﻤﻠﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ )ص(، اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﭘﻨﺎه ﺑﺮای ﺑﯽﺳﺮﭘﻨﺎﻫﺎن و ﺑﺎزار ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎت. اﯾﻦ ﻣﻮارد را ﻣﯽﺗﻮان از ﻣﻮارد ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺠﺪ در ﺑﻬﺒﻮد اﻗﺘﺼﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮد ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳـﺐ در ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎﺷﺪ.
- نقش و عملکرد مسجد در تربیتمقاله حاضر دو محور اساسی «نقش و عملکرد مسجد» و «ویژگی های نسل جوان » را به اجمال مورد بررسی قرار داده و با عنایت به نقش مسجد در تربیت نسل جوان ، پس از ارائه یک گزارش از پژوهشی که نگارنده در این زمینه انجام داده، در خصوص عوامل و شیوه های جذب جوانان به مسجد، راه کارهایی عملی پیشنهاد نموده است. امام خمینی(ره) در گفتاری، این نقش مسجد را مورد تاکید قرار داده، می فرماید: «این مسجدالحرام و مساجد دیگر در زمان رسول اکرم(ص) مرکز جنگ ها و سیاست ها و مرکز امور اجتماعی و سیاسی بوده; این طور نبوده است در مسجد پیامبر، همان مسائل عبادی نماز و روزه باشد، مسائل سیاسی اش بیش تر بوده. از دیگر جنبه هایی که به نقش مسجد در زمینه های اجتماعی و سیاسی مربوط می شود، نقشی است که این نهاد مقدس در گسترش عدالت در ابعاد گوناگون آن و مبارزه با ظلم و بی عدالتی ایفا می کند. در مسجد، مؤمنان برای عبادت به دور پیامبر(ص) گرد می آمدند و ایشان سخنان خود را که شامل تسلیم شدن در برابر اراده خداوند و اصول مربوط به زندگی اجتماعی بود بیان می کرد و امور مذهبی و سیاسی مسلمانان توسط مسجد اداره می شد. بعضی از مساجد از این لحاظ وضع بهتری داشتند; مسجد «تنکیز» (Tankiz) ، که در سال 717 ه ق در دمشق ساخته شد، از طرف ترکان عثمانی و سپس از طرف فرانسویان به عنوان دانشگاه نظامی مورد استفاده قرار گرفت; سالن های بزرگ مسجد به صورت کلاس در آمد و از آن ها به عنوان خوابگاه نیز استفاده می شد.
- نقش نظام اسلامی در مدیریت مساجد (قسمت دوم)این نکته به راستی جای تأمل و اندیشه دارد که چرا فقیهانی همچون ابو یعلی،ماوردی و محققی مانند ابن خلدون که نگاهشان به مسائل فقهی از دریچهء فقه حکومتی بوده است،دربارهء سرپرستی امور مساجد اینگونه ابراز نظر میکنند و حکومتی شدن مساجد را به مصلحت نمیبینند؟آیا ما که اکنون دوران آغازین همزیستی فقه با حکومت را تجربه میکنیم نباید در این باره،محتاطانه عمل کنیم؟ استقلال حوزههای علمیه و تعیین ائمهء جماعات مساجد از سوی نظام در کشور ما به هنگام بحث از اینکه آیا گزینش ائمهء جماعات از سوی مردم اصلح است یا نصب آنان از طرف حاکمیت،نمیتوان از مبحث استقلال حوزههای علمیه غافل ماند."