مسجد و تمدن نوين اسلامي

برگرفته از کتاب : ساماندهي جبهه فرهنگي انقلاب اسلامي ، نوشته دکتر مهدي ناظمي اردكاني وحميد شريفي زارچي

تأمل در نهضت‌هاي پيامبران الهي بطور عام و نهضت پيامبر اسلام (ص) بطور خاص، نشان مي‌دهد كه انقلاب جهاني اسلام، تحولي مبتني بر تغيير باورها، اعتقادات،‌ ارزش‌ها و مفروضات اساسي بوده است. همچنان كه درخصوص انقلاب اسلامي ايران نيز رهبران انقلاب اسلامي و در رأس آن امام خميني (ره) با پشتوانه باورها و اعتقادات صحيح اسلامي كه نشأت گرفته از نهضت جهاني اسلام بود، به احياي ارزش‌هاي الهي پرداختند. فرهنگ، ستون فقرات شكل‌گيري انقلاب اسلامي و ضامن حيات و دوام انقلاب اسلامي است و اگر خطري، موجوديت و هويت جمهوري اسلامي را تهديد و اركان آن را متزلزل نمايد بدون شك از سمت فرهنگ خواهد بود، زيرا فلسفه وجودي جمهوري اسلامي، حاكميت بخشي به فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي و پياده كردن احكام اسلام در همه شئون جامعه است و از اين رو حفظ و اعتلاي روزافزون ايران اسلامي در گرو برخورداري از فرهنگي مقتدر و پيشرو مي‌باشد. تعالي و استحكام فرهنگ نيز خود مستلزم اتخاذ رويكردي قرارگاهي و نيز نقش‌آفريني به‌موقع، هوشمندانه و اثربخش مديران راهبردي عرصه فرهنگ است؛ تمام برنامه‌ها و فعاليت‌ها و هر آنچه در سطح عملياتي فرهنگ انجام مي‌شود منبعث از تصميمات و سياست‌هاي كلان و راهبردي انجام مي‌شود و هرگونه خلأ و كم توجهي در فرآيند سياستگذاري و ارزشيابي ميزان اجرايي شدن آنها در سطح عالي موجب انحراف و ايجاد كژكاركردي در سطوح عملياتي و پايين دست خواهد شد. مسجد، از نخستين نهادهايي است كه در صدر اسلام و به هنگام هجرت رسول اكرم (ص) از مكه به مدينه شكل گرفت. شكل‌گيري مساجد از مصاديق بارز جامعه اسلامي است. نقش آفريني مساجد در تمامي عرصه‌ها و شئون جامعه اسلامي، سبب توسعه و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامي بوده است. همچنان‌ كه مساجد در عصر نبوت پيامبر اسلام (ص) و ائمه معصومين (عليهم السلام) كاركردي فراتر از برگزاري مراسم عبادي داشته در اعصار بعد هم كم و بيش اين رسالت را به دوش كشيده و كاركردي ويژه از آن نمود پيدا كرده است. با پيروزي انقلاب اسلامي، بار ديگر مساجد به عنوان جايگاه محوري در نظام اسلامي، هويت و منزلت خود را به دست آوردند و در اين دوره پر فراز و نشيب مساجد در ابعاد فرهنگي، اجتماعي، سياسي، نظامي و اقتصادي وارد صحنه شدند و موجب تثبيت و استواري نهال انقلاب اسلامي گرديدند. دستيابي به تمدن نوين اسلامي و اعتلاء معنوي و مادي جامعه بر اساس آموزه‌هاي اسلام ناب، به جز از مسير مسجد و با تكيه بر كاركردها و ظرفيت‌هاي عظيم آن ميسر نخواهد بود. بنابراين لازم است با مرور مباني فكري و عقيدتي و تبيين افق و كاركردها و ترميم نگاه متوليان و فعالان حوزة دين و فرهنگ به سمت تحقق مسجد طراز اسلامي حركت كرد و حداكثر توان و ظرفيت را براي تعميق و گسترش فرهنگ مسجد محوري در سبك زندگي اسلامي- ايراني به كار گرفت.